جمعه 07 اردیبهشت 1403

معرفی

پدیده‌ی خوردگی یکی از مهم‌ترین عوامل تخریب تجهیزات در صنایع مختلف كشور از جمله صنعت برق است و منجر به وارد آمدن خسارات عظیم مالی به این صنعت می‌گردد. این خسارت‌ها شامل خسارت‌های مربوط به تعمیر و تعویض قطعات خورده شده و عدم بهره‌دهی مناسب سیستم مورد‌نظر (نیروگاه تولید برق، خط انتقال، شبكه‌ی توزیع و . . .) می‌باشد. با وجود مشکلات اساسی که خوردگی در صنعت برق کشور دارد، متاسفانه هنوز در کشور برای کنترل و مدیریت آن به صورت زیربنایی و سیستماتیک اقدام نشده است. به همین دلیل همه‌ساله هزینه‌های گزافی، به صورت مستقیم و غیرمستقیم به واحدهای عملیاتی و مجتمع‌های صنعتی تحمیل می‌شود. از آنجا که وسعت، عمق حوادث و صدمات جانبی و هزینه‌های مالی ناشی از آن برآورد نشده و در جایی منعکس نشده است، بنابراین مدیران و مسئولان برای پیشگیری از تکرار حوادث و خسارات مشابه عکس-العمل‌های فنی و مدیریتی کافی ندارند.
نتایج ارزیابی‌های به عمل آمده در كشورهای مختلف، به ویژه كشورهای صنعتی، نشان دهنده‌ی زیان‌ها و هزینه‌های ناشی از خوردگی به میزانی در حدود 2 تا 5 درصد تولید ناخالص داخلی است كه این رقم در كشور‌های در حال توسعه به دلیل عدم دسترسی به فناوری‌های پیشرفته بیشتر از این مقدار می‌باشد. ضرر سالانه‌ی اثرات خوردگی، به صورت مستقیم، در ایالات متحده آمریکا، كه توسط انجمن مهندسین خوردگی آمریکا (NACE) برآورد شده است، حدود 1/3 درصد تولید ناخالص داخلی می‌باشد. هم چنین بر طبق آمار، خسارات خوردگی که طی ۲۲ سال گذشته در صنایع آمریکا رخ داده است، حدود ۳۸۰ میلیارد دلار می‌باشد. میانگین سالانه این خسارت‌ها 27/17 میلیارد دلار است که از کل هزینه‌ی سوانح طبیعی از قبیل زلزله، سیل و آتش‌سوزی در این کشور بیشتر می‌باشد. زیان‌های ناشی از خوردگی به حدی اهمیت دارد که تحقیق در حوزه‌های مربوط به فناوری‌های کنترل خوردگی، بخش عظیمی از پژوهش‌ها و تحقیقات کشورهای پیشرفته را به خود اختصاص داده است.در کشور ما، بر طبق محاسبات انجام شده در سند حاضر، هزینه‌های خوردگی در صنعت برق کشور در سال 1391 در حدود 428 میلیون دلار تخمین زده شده است. بنابراین به منظور حفظ سرمایهیهای ملی بایستی از روش‌های کنترل خوردگی به منظور كاهش این هزینه‌ها استفاده نمود.
شناخت اهمیت پدیده خوردگی و راهبردهای توسعه‌یافته در زمینه کنترل آن می‌تواند سرفصلی برای حرکت در مسیر رشد فناوری‌های کنترل خوردگی و دانش مدیریت خوردگی باشد. روش‌های كنترل و مدیریت خوردگی اگر به خوبی و به صورت بهینه مورد استفاده قرار گیرند می‌توانند بخشی از هزینه‌های ناشی از خوردگی را كاهش دهند. در کشورهای پیشرفته و یا در حال توسعه، میزان كاهش هزینه‌های ناشی از خوردگی، در صورت استفاده صحیح از فناوری‌های كنترل خوردگی، 30 تا 40 درصد گزارش شده است. با در نظر گرفتن 30 درصد کاهش هزینه‌های ناشی از خوردگی، می‌توان سالانه حدود 128 میلیون دلار از هزینه‌های خوردگی در صنعت برق كشور را كاهش داد.
در شرایط کنونی که اولویت‌های ملی و جهانی بر موضوع «انرژی، محیط زیست و بهینه سازی مصرف» متمرکز شده‌اند، موضوع كنترل و كاهش هزینه‌های خوردگی در طراحی و ساخت دستگاه‌ها و احداث واحدهای صنعتی جدید، از اهمیت بالایی برخوردار است. توجه جدی به پدیده‌ی خوردگی و به کارگیری راه‌حل‌های علمی و منطقی برای کاهش خسارات مالی و جانی ناشی از آن، نیازمند رویکردی برنامه‌محور و نگاهی راهبردی به موضوع بوده و عملی ساختن این اقدامات مستلزم برنامه‌ریزی استراتژیک و تدوین سندی راهبردی می‌باشد.
بنابراین با توجه به اهمیت پدیده خوردگی و نقش قابل توجه آن در خرابی‌ها و خسارات ایجاد شده، لازمه‌ی حل مشكلات خوردگی در صنعت برق، تدوین سند راهبردی و نقشه راه توسعه‌ی فناوری‌های نوین كنترل خوردگی در صنعت برق ایران است. این سند با عنوان "تدوین سند راهبردی و نقشه راه توسعه فناوری‌های نوین كنترل خوردگی در صنعت برق ایران (تولید، انتقال و توزیع)" در پژوهشگاه نیرو تهیه و تدوین گردید. در این سند با شناسائی فناوری‌های نوین كنترل خوردگی و تهیه‌ی سند چشم انداز توسعه‌ی این فناوری‌ها در صنعت برق ایران، راهبردهای عملی و راهكارهای اجرایی جهت توسعه‌ی این فناوری‌ها در صنعت برق کشور ارائه شد و در نهایت نقشه راه توسعه‌ی فناوری‌های نوین كنترل خوردگی در صنعت برق ایران تهیه گردید.
با اتکا به خداوند متعال و مجاهدت ملی، صنعت برق كشور در افق 1404 در راستای تحقق سند چشم‌انداز بیست ساله خود، با تأکید بر خوداتکایی و با بهره‌گیری از دانش پیشرفته و مبتنی بر نیروی انسانی بومی، ضمن توجه به مقوله حفظ محیط زیست، به دانش فنی و توانمندی ‌ساخت و بهره‌برداری از روزآمدترین فن‌آوری‌های کنترل خوردگی بمنظور كمك به تولید، انتقال و توزیع پایدار برق و حفظ سرمایه‌های ملی و حداقل‌سازی هزینه‌های صنعت برق دست خواهد یافت.
  • بهبود حداقل 1 درصدی راندمان فعلی نیروگاه‌ها
  • كاهش 10 درصدی تلفات ناشی از خوردگی در شبكه انتقال و توزیع
  • كاهش 10 درصدی تلفات ناشی از خوردگی در شبكه انتقال و توزیع
  • کاهش حداقل 15 درصدی هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از خوردگی
  • کاهش حداقل25 درصدی هزینه‌های مربوط به نگهداری و تعمیرات قطعات و تجهیزات
  • افزایش حداقل 15 درصدی نسبت طول عمر واقعی به طول عمر اسمی تجهیزات تحقیق و پژوهش در زمینه دستیابی به نسل بعدی (سوم) سیم‌های ابررسانا
  • کاهش حداقل 10 درصدی خروج‌های اضطراری نیروگاه‌ها
  • كاهش حداقل 10 درصدی حوادث و خاموشی‌های ناشی از خوردگی تجهیزات و قطعات

پروژه‌های اجرایی

  • 1. توسعه دانش فنی ساخت فولادهای جدید مقاوم به خوردگی جهت استفاده در نیروگاه بخاری
  • 2. توسعه دانش فنی ساخت فولادهای جدید مقاوم به خوردگی جهت استفاده در نیروگاه آبی
  • 3. توسعه دانش فنی سوپرآلیاژهای جدید جهت استفاده در قطعات مسیر داغ توربین‌های گازی
  • 4. توسعه دانش فنی ساخت آلیاژهای تیتانیوم جهت استفاده در نیروگاه‌های بخاری و گازی
  • 5. توسعه دانش فنی ساخت كامپوزیت‌ها جهت استفاده در تجهیزات صنعت برق
  • 6. توسعه فناوری ساخت پودر پوشش، اعمال و بكارگیری پوشش‌های مورد استفاده در قطعات مسیر داغ توربین‌های گازی
  • 7. توسعه فناوری ساخت مواد اولیه، اعمال و بكارگیری پوشش‌های آلی و تبدیلی
  • 8. توسعه فناوری ساخت مواد اولیه، اعمال و بكارگیری سایر پوشش‌های فلزی و غیرفلزی
  • 9. توسعه فناوری ساخت سیستم¬های حفاظت كاتدی به روش آند فدا شونده
  • 10. توسعه فناوری ساخت سیستم¬های حفاظت كاتدی به روش اعمال جریان
  • 11. توسعه فناوری ساخت سیستم تشخیص حفره‌دار شدن در سطوح داخلی لوله‌های كندانسور
  • 12. توسعه فناوری ساخت سیستم تشخیص ترک‌های ناشی از خوردگی در لوله‌های كندانسور
  • 13. توسعه فناوری ساخت سیستم مشاهده حفرات در سطوح داخلی لوله‌های واتروال
  • 14. توسعه فناوری ساخت سیستم تشخیص ترک‌های خستگی خوردگی در لوله‌های بویلر در حین كار
  • 15. توسعه فناوری ساخت سیستم اندازه‌گیری ضخامت رسوبات داخلی لوله‌های بویلر از بیرون لوله
  • 16. توسعه فناوری ساخت سیستم تشخیص آسیب¬های هیدروژنی در سیكل آب و بخار
  • 17. توسعه فناوری ساخت سیستم تخمین عمر پوشش‌های روكشی
  • 18. توسعه دانش فنی تهیه اطلس خوردگی در صنعت برق
  • 19. توسعه فناوری ساخت سیستم تعیین میزان خوردگی سازه‌های بتنی مورد استفاده در صنعت برق
  • 20. توسعه فناوری ساخت سیستم تعیین میزان خوردگی تجهیزات مختلف نیروگاه به روش دستگاهی
  • 21. توسعه فناوری ساخت بازدارنده‌های مناسب به منظور حفاظت از خوردگی در تجهیزات صنعت برق

اطلاعات تماس مجری طرح: داور رضاخانی

داخلی : 4788
آدرس پست الکترونیکی : drezakhani@nri.ac.ir