جمعه 07 اردیبهشت 1403
در سال 1393، اجرای پروژه "تدوین سند راهبرد ملی و نقشه راه توسعه فناوری های مرتبط با انرژی زمین گرمایی در ایران" از سوی وزارت نیرو به پژوهشگاه نیرو واگذار گردید. در سال 1394، نتایج حاصل از پروژه مذکور، به صورت نقشه راه توسعه فناوری های انرژی زمین گرمایی در کشور، استخراج شد. این نقشه راه دربردارنده تعداد زیادی پروژه تحقیقاتی است که می بایست طی 10 سال آینده در کشور اجرا شوند.
در فروردین ماه سال جاری (1396)، به منظور اجرای پروژه های مندرج در نقشه راه یاد شده، از سوی معاونت محترم فناوری پژوهشگاه نیرو، "طرح توسعه فناوری های انرژی زمین گرمایی" تأسیس گردید. پس از انجام فعالیت های مقدماتی، از مرداد ماه، فعالیت های مربوطه با جدیت بیشتری ادامه یافت. بدین ترتیب که از تاریخ مذکور، فراخوان پروژه های تحقیقاتی برای دانشگاه ها، مؤسسات پژوهشی و همچنین شرکت های فعال در حوزه انرژی زمین گرمایی به طور رسمی آغاز گردید.

 

معرفی انرژی زمین گرمایی

 

كلمه "زمین گرمایی" ترجمه فارسی واژه یونانی "Geothermal" می‌باشد. اصطلاح "Geothermal" خود از دو جزء "Geo" به معنای زمین و "Thermal" به معنای حرارت تشكیل شده است. در حقیقت، انرژی زمین گرمایی یكی از انواع انرژی تجدیدپذیر است كه از حرارت موجود در اعماق زمین که به طور یکنواخت و پیوسته درون آن تولید می‌گردد، بدست می‌آید. در واقع، انرژی زمین گرمایی، حرارت موجود در زمین است. این حرارت می‌تواند به صورت بخار یا آب‌داغ، مورد استفاده قرار گیرد. به كمك سیال‌های مذكور، می‌توان برق تولید نمود و یا از حرارت آنها برای استفاده در طرح‌های مختلف (نظیر گرمایش فضا، پرورش آبزیان، تولید محصولات گلخانه‌ایی، مجتمع‌های آب درمانی و سایر کاربرد‌های صنعتی) بهره برداری نمود. علاوه بر این، یکی از موارد کاربرد گسترده و فراگیر انرژی زمین گرمایی، پمپ‌های حرارتی زمین گرمایی می‌باشند. پمپ‌های حرارتی مذکور، سیستم‌های تأمین سرمایش- گرمایشی هستند که جزو منابع انرژی زمین گرمایی کم عمق رده بندی می‌شوند.
«با الهام از سند چشم‌انداز بیست‌ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، نقشه جامع علمی کشور و در راستای تحقق سند چشم انداز وزارت نیرو و به منظور ارتقای توانمندی‌های فناورانه در بخش تولید انرژی، جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر توانمندی‌های داخلی و متخصصان كارآمد و خلاق در طراحی، تولید و راه‎اندازی فناوری‌های اولویت‌دار حوزه انرژی زمین‌گرمایی به جایگاه اول رقابت‌پذیر در منطقه و بين 4 كشور اول آسیا در افق 1404 دست یافته است.»
طرح توسعه فن‌آوری‌های انرژی زمین گرمایی پژوهشگاه نیرو به منظور ایجاد بستر لازم برای اجرای مدیریت تحقیقات در حوزه فن‌آوری‌های زمین گرمایی، شرایط لازم را جهت ایجاد ارتباط بین بازیگران موثر حوزه انرژی یاد شده نظیر پژوهشگاه‌ها و مراكز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و شركت‌های دانش بنیان ذیربط فراهم می‌نماید. فناوری‌های حوزه انرژی زمین گرمایی شامل موارد سه گانه اکتشاف منابع، بهره برداری (تولید برق و حرارت) و پمپ‌های حرارتی زمین گرمایی می‌گردند.
  • ایفای نقش مدیریت تحقیقات در حوزه فناوری‌های مرتبط با انرژی زمین گرمایی
  • ایجاد بستر برای هم افزایی فعالیت‌های پژوهشی موسسات تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و شرکت های دانش بنیان در حوزه انرژی زمین گرمایی
  • انجام فعالیت‌های پژوهشی و اجرایی در حوزه اکتشاف انواع منابع انرژی زمین گرمایی
  • بررسی و تحقیق در خصوص طراحی، ساخت و راه اندازی پایلوت انواع نیروگاه‌های زمین گرمایی
  • انجام فعالیت‌های پژوهشی و اجرایی در خصوص طرح‌های کاربرد مستقیم انرژی زمین گرمایی
  • اجرای اقدامات ضروری به منظور توسعه بهره برداری از پمپ‌های حرارتی زمین گرمایی در کشور
  • جهت دهی اقدامات تحقیقاتی و اجرایی در حوزه انرژی زمین گرمایی متناسب با اولویت‌ها و نیازهای کشور
  • برنامه ریزی، واگذاری و نظارت بر اجرای طرح‌ها و پروژه‌های پژوهشی، کاربردی و توسعه‌ای در حوزه انرژی زمین گرمایی
  • حمایت از شرکت‌های دانش بنیان مرتبط با فناوری انرژی زمین گرمایی